Δευτέρα 12 Μαρτίου 2007

παπαρούνα - "...των δυνατών σινιάλων"

Του είπαν: "Κάτσε στη καρέκλα και μην το κουνήσεις". Στην αρχή δε σάλεψε. Είπε: "Καλό θα μου κάνει να ξεκουραστώ". Περνούσαν οι μέρες και η ξεκούραση έγινε ακηδία. Η ακηδία μετατράπηκε σε μια με τα μπούνια κατάθλιψη και ήρθε φορτσάτο ένα πράσινο φεγγάρι που ούτε τα βλέφαρα δεν είχε κουράγιο να σηκώσει. Μόνο καθόταν στη καρέκλα κι όλο σάπιζε. Ξέχασε και αυτούς που τον πρόσταξαν να μείνει άγαλμα και για ποιο λόγο ήθελε να ξεκουραστεί. Από τί κουράστηκε; Πότε η ζωή ήταν γεμάτη έγνοιες και μικροχαρές; Και τώρα, δηλαδή, τί; Δε ζει; Αφού αναπνέει. Αναπνέει ασάλευτος. Τα χρόνια πέρασαν εφιαλτικά μονότονα. Σκιές αυτοκινήτων ανεβοκατέβαιναν στο ταβάνι του, κι ο ταχυδρόμος για έναν περίεργο λόγο συνέχιζε να του ρίχνει γράμματα με απαιτήσεις. Πλήρωσε αυτό, ξόφλησε το άλλο. Επιθυμούσε να συρρικνωθεί. Ή να μαρμαρώσει. "Τίποτα να μην έρχεται, τίποτα και μην φεύγει". Σα κύμα που πέτρωσε έγινε η ζωή του. Κάπου τον έπιανε η αλμύρα, έκλαιγε μα δεν έψαχνε τους λόγους. Δεν ακουμπούσε το τηλεκοντρόλ, δεν άνοιγε πόρτα στους κοντινούς τους. Θα κουβαλούσαν μαζί τους αρώματα και λέξεις φανταχτερές. Η ζωή των άλλων τον πλήγωνε αφάνταστα. Τόσο εκτυφλωτικό στρας μέσα στα μάτια τους, του γκρέμιζε οποιαδήποτε σκέψη να σηκωθεί απ' την καρέκλα. Αισθανόταν σαν να έπεσε στη κινούμενη βάλτο. Του μυαλού του. Ηθελημένα ανήμπορος.

Ένα πρωί, σαράκια ρούφηξαν τόσο ξύλο που η καρέκλα σωριάστηκε κομματιασμένη στο πάτωμα. Οι νόμοι της βαρύτητας δεν τον άφησαν ανέγγιχτο. Και σωριάστηκε και ο ίδιος. Αναλογιζόμενος τη μη αναπαυτικότητα των ψυχρών μαρμάρων, έβαλε δύναμη στα χέρια, ύστερα στα πόδια και τα μάτια του για πρώτη φορά μετά από καιρό συνάντησαν τον κόσμο από κείνο το γνώριμό τους ύψος. Περπάτησε ως το νιπτήρα κι έβρεξε το πρόσωπο. Τ' αλάτια των χρόνων χαθήκαν στο σιφόνι, οι φλεβίτσες γύρω απ' τα χείλια σκίρτησαν, το δέρμα ξύπνησε απ' τη χειμερία νάρκη. Όλοι οι αισθητήρες πάλι σε λειτουργία. Ψηλάφησε τους τοίχους, το τραπέζι, το βελούδο του καναπέ και κοντοστάθηκε στην εξώπορτα, πατώντας στο βουνό από γράμματα και λογαριασμούς. Το πόμολο ήταν κρύο κι αναρρίγησε. Άνοιξε την πόρτα.

Ένας μπαγάσας ήλιος εκσφενδόνισε όλες τις αλανιάρες αχτίδες να σαγηνεύσουν το χλωμό μέτωπο.

http://paparouna.blogspot.com/

Η άποψη του Μίχου. Δεν μου κάθεται καλά το κείμενο. Λίγο ασουλούπωτο ως προς τους χρόνους. Ξεκινάει με προδιάθεση ιστορίας μεγάλου χρόνου και τελειώνει σε διάσταση στιγμής. Αν ο στόχος είναι να μετεωριστεί στο τυφλό σημείο μιας κόπωσης πρωινού ξυπνήματος που ακολουθείται από μια κατάφαση νομίζω χρειάζεται μια χρονική αναδιάταξη της αρχής. Θυμήθηκα ένα διήγημα του Σαρτ που μια στιγμή πριν εκτελέσουν τον ήρωα του δίνεται μια διαστολή του χρόνου για να ζήσει ένα ημερολογιακό χρόνο σε μιά στιμή... Αυτό για να φανεί σε τι οριακές εξωτερικές συνθήκες μπορεί να σταθεί μια παραβολή. Εδώ ξεκινάει σαν παραβολή, μπαίνει και αυτή η αμφισβητούμενη χρήση ακηδίας και κατάθλιψης, κάποιες ανενεργές από τη χρήση αναφορές στην ακινησία, και τελικά η μη αναπαυτικότητα των μαρμάρων τον κάνει να κινηθεί... Δεν κολλάνε οι χρόνοι και η αιτία που τον ξαναφέρνει στη δράση σαν σύμβολο θανάτου είναι ανεπαρκής. Για κάνετε πάλι την κατάστρωση της ιστορίας.
Το εφέ της απότομης αναγωγής, μπορεί να χρησιμοποιηθεί και πάλι. Δεν θέλω να σας απογοητεύσω γιατί δεν μου δώσατε κάτι ικανό να κριθεί. Για δοκιμάστε ρυθμίζοντας αυστηρά τί ακριβώς θέλετε να στοχεύσετε.
Η άποψη του Πετεφρή.Μου άρεσε αλλά με αστερίσκους.Συμφωνώ ότι το αίτιο και η αφορμή της "ανάνηψης" πλησιάζει στην παρωδία. Δεν "κάθεται", αλλά δεν παίρνω και όρκο γιά την κρίση μου, επειδή είμαι μαθημένος στην κατάποση πιό "επαγγελματικών" κειμένων και μπορεί να έχει προχωρήσει εντός μου η αρτηριοσκλήρωση. Ενοχλήθηκα όμως πολύ από αρκετά περισσεύματα γραφής, που δείχνουν ότι δεν διαβάσατε καμιά εκατοστή φορές το δικό σας κείμενο, πρίν το βγάλετε στον αέρα.Παραδείγματα: "η ακηδία μετατράπηκε σε μιά με τα μπούνια κατάθλιψη".Αυτό το "σεμιαμεταμπουνια", κι ακόμη πιό εμφατικά αυτό το "κεσεμιαμεταμπουνιακα", όπως ηχεί, όχι τι σημαίνει, είναι μιά απίστευτη κακοφωνία.Ο ήλιος "μπαγάσας";οι αχτίδες "αλανιάρες"; το μέτωπο όμως "χλομό";σα να παρακολουθώ έναν υπερτασικό που δυσκολεύεται να συγκρατήσει με χάπια την πίεσή του.Προσέξτε τα πέρα από την γενική κατάφαση ή απόρριψη-είστε στα προθυρα μιάς προσωπικής γραφής.Προσωπικής, δεν σημαίνει άρτιας, να εξηγούμαστε.Μου άρεσε πάντως που διαμορφώνετε τις προτάσεις σας με αδιόρατη πειθαρχία σε ρυθμικές που έχουν υποταχτεί σε μία στιχική ενδεκασύλλαβου, έως δεκατετρασύλλαβου, χωρίς να αποτυπώνεται ποιητικότητα. Ηδη, είστε ο τυχερός ξενιστής, ενός υπέροχου μυστικού: αντί να επηρεάζεστε από τον Καρυωτάκη ή τον Σατωβριάνδο, είναι προτιμότερο να εμπιστεύεστε εσωτερικούς ρυθμούς. Απομένει το εύκολο, άνκαι έχει τρομερή χαμαλοδουλειά: να ρυθμίζετε τις έννοιες με τους ρυθμούς, κι όχι να εννοείτε απλώς ότι "ψάχνετε". Το συμπέρασμά μου:καλό όπλο, καλές σφαίρες, η βολή κουτουρού.

3 σχόλια:

Παπαρούνα είπε...

μπορώ να διακρίνω τί είναι αυτό που σας μπέρδεψε, και μάλλον είναι αυτό το τώρα και η χρήση του ενεστώτα στη φράση:"Και τώρα, δηλαδή, τί; Δε ζει; Αφού αναπνέει. Αναπνέει ασάλευτος.".
Ίσως πιο σωστό θα ταν να γίνει έτσι και να δώσω και το λόγο στον ήρωα: "Και τώρα δηλαδή τί; Δε ζω; Αφού αναπνέω!" Ανέπνεε ασάλευτος...μπλα μπλα
Όλο το άλλο κείμενο-αν δεν μου χει ξεφυγει τπτ άλλο σαφώς- είναι γραμμένο σε αόριστο και παρατατικό. Δεν νομίζω πως καθορίζω πουθενά τα πλαίσια μέσα στα οποία συμβαίνει η ιστορία. Ούτε αν γίνεται πρωί, ούτε βράδυ. Μόνο τα χρόνια που περνάνε και αυτός είναι στάσιμος στη ζωή του.
Σκοπός μου ήταν να "εξηγήσω" πώς αισθάνεται ένας άνθρωπος που πέφτει σε μια κατάσταση ακηδίας. Αυτός ο άνθρωπος πάσχει. Με την πιο απλή αφορμή, όπως μια προσταγή απο τρίτους, υποβάλλει τον εαυτό του σε ψυχοφθόρες διαδικασίες. Όπως το να μην αντέχει να δει τις ζωές των άλλων, γιατί του φαντάζουν καλύτερες. Έτσι που μόνο όταν συμβεί κατι τόσο ασήμαντο που τον ξεβολεύει από την στασιμότητά του, αποφασίζει να μπει πάλι στο παιχνίδι της ζωής και των αισθήσεων.

Ίσως λείπουν τα γιατί και τα πώς. Γιατί κάτι τόσο απλό και ασήμαντο τον οδήγησε να σηκωθεί. Αλλά μετά τον πάτο, νομίζω υπάρχει μόνο η προσπάθεια για άνοδο. Κι αυτό απο μόνο του δεν είναι μια εξήγηση;
Δεν είναι από τα αγαπημένα μου κείμενα, αλλά επειδή έχω νιώσει το συναίσθημα του να φοβάσαι να αντικρύσεις ζωές άλλων γιατι νομίζεις πως είναι καλύτερες, ίσως και να μην μπορώ να δω πιο αντικειμενικά την ιστορία-παραβολή- ο Θεός να την κάνει.

Αϊ ντοντ νοου..

Ανώνυμος είπε...

Εμένα πάντως μ'άρεσε-και κατάλαβα το νόημα αμέσως.Όντως όμως όταν ξεκίνησα,το περίμενα μεγαλύτερο

Γλαύκη

Θοδωρής Δασκαλόπουλος είπε...

Επειδή η κατάθλιψη είναι μια σοβαρή και θανατηφόρος νόσος (αυτοκτονίες), δεν επιτρέπεται σήμερα στον 21ο αιώνα, να μην γνωρίζει κάποιος αν πάσχει ή όχι.

Ο Ψυχίατρος μπορεί και μετράει την κατάθλιψη με ακρίβεια (εκατοστού, σαν να πρόκειται για μήκος!). Αλλά για λόγους κοινωνικών συμπλεγμάτων, λίγοι πάνε στον Ψυχίατρο (όταν "φτάσει ο κόμπος στο χτένι").

Έτσι, έγραψα μια on-line κλίμακα μέτρησης της κατάθλιψης, σύμφωνα με τα σημερινά πρότυπα στην Ψυχιατρική. Δωρεάν, ανώνυμα και ελεύθερα, μπορεί ο καθένας να κάνει μια μέτρηση της κατάθλιψης, όποτε θέλει και όσο συχνά θέλει.

Την on-line κλίμακα μέτρησης της κατάθλιψης, θα τη βρείτε εδώ:

Δωρεάν on-line μέτρηση της κατάθλιψης.

http://psi-gr.tripod.com/depression_score.html


Μπορείτε επίσης να δείτε και το ειδικό αφιέρωμα στην κατάθλιψη, στο site:

http://psi-gr.tripod.com

http://psi-gr.tripod.com

Θοδωρής Π. Δασκαλόπουλος, Ψυχίατρος