Τετάρτη 7 Φεβρουαρίου 2007

Παπαρούνα - έναν καφέ και δυο κουβέντες, δυο καφέδες και μονόλογος

Τα καφενεία στο Μεταξουργείο έχουν χρώμα μπλε. Ένας ολάκερος μπλε γαλαξίας σε γραπώνει καθώς μπαίνεις μέσα. Ο γαλαξίας "Η καλή καρδιά". Μυρωδιά καβουρδισμένου καφέ και σκόνης. Ημίφως και μια σόμπα να κρατάει τη ζέστη. Μωσαϊκό κάτω, κάθε πετρούλα και παράπονο. Σε κυκλώνουν ήχοι κομπολογιού που ταλανίζεται ανάμεσα σε παλάμες. Παππούδες, οι μόνοι πρωταγωνιστές σε σκηνικό έτοιμο για πίνακα του Τσαρούχη, ρίχνουν εξάρες μαζί με κλεφτές ματιές στην τιβί για τον αγώνα Αθηναϊκού - Πανσερραϊκού. Στη τζαμαρία θολωμένα κίτρινα φώτα των δρόμων, και στους τοίχους παλιές φωτογραφίες φυλακισμένες σε κορνίζες από ξύλο καρυδιάς. Στην απ’ έξω ζωή, στα διπλανά ξενοδοχεία με τις ξεφλουδισμένες ταμπέλες, οι άντρες βγαίνουν ξαλαφρωμένοι και οι γυναίκες ταπεινωμένα πληρωμένες.

-Τι με έφερες εδώ;

-Δε νομίζω πως θα έβρισκα άλλο μέρος που να μπορεί να αντέξει τη λύπη μου. Ξέρεις, τα αγαπάω αυτά τα μέρη. Ζηλεύω τους παππούδες που έρχονται κάθε δύσκολο απόγεμα, για έναν καφέ και δυο κουβέντες. Εδώ μέσα μόνο σοφίες ακούς.

-Θα κάτσουμε ώρα;

-Όση ώρα χρειαστεί για να ξεθωριάσει αυτή η μαυρίλα που με πνίγει.

-Μιλάς περίεργα απόψε και με κουράζεις. Τί θα πιεις;

-Δεν είμαι εγώ που σου μιλάω.

-Δυο ελληνικούς μέτριους, ε;

-Ξέρεις πόσο σ' αγάπησα; Πόσο ράγισε η καρδιά μου μέχρι να σε φέρω λίγο δίπλα μου; Τα βράδια ξενυχτούσα, νόμιζα πως αν μείνω ξάγρυπνη ένα αστρόπλοιο θα ερχότανε για να με φέρει στα σεντόνια σου. Δεν τα κατάλαβες αυτά ποτέ.

-Όντως δεν είσαι εσύ που μου μιλάς. Δεν σε καταλαβαίνω. Δεν ήσουν κοριτσάκι, ήξερες πού έμπλεκες, σε τί κατώγια του μυαλού σου θα χωνόσουν για να με βρεις. Κορώνα ή γράμματα η τρέλα μας. Τί θες τώρα;

-Φοβάσαι να με καταλάβεις. Μόνο αυτό. Αν προσπαθούσες, αν...

-Θέλω να φύγω, αυτό το μπλε με πνίγει. Πως αντέχεις;

-Κάτσε λίγο ακόμα, κρυώνω μοναχή μου.

Στο παραδίπλα τραπέζι ένα γεροντάκι κοιτά με το στόμα ανοιχτό και μια ετοιμόρροπη ζαριά να χάσκει.

-Γιατί μιλάει μοναχό του αυτό το κοριτσάκι;

-Α, δεν την έχεις ξαναδεί; Κάθε απόγεμα η ίδια ιστορία. Δυο καφέδες και μονόλογος. Ποιος ξέρει με τί φαντάσματα θα παλεύει.

Κι όλο έξω να σκοτεινιάζει, κι όλο έξω να σκοτεινιάζει, κι όλο εκείνη να χάνεται, κι όλο εκείνη να χάνεται.

http://paparouna.blogspot.com/

Η άποψη του Πετεφρή:
Καθαρόαιμο βιντεοκλιπάκι.Σινεμά. Ακαριαίο, νεοελληνικής ή γαλλικής επίνοιας. Αχνή επίδραση από τα «περίχωρα της Κερύνειας»: -Της τηλεγράφησα λουλούδια –Ουίσκι; Τζίν; -Σήμερα οι αργυροί της γάμοι .Στο ομοιόθετο εννοώ, όχι στην θεματική. Ενα ζευγάρι συνομιλητών που ο ένας είναι πιό αγροίκος, ο άλλος πιό συναισθηματικός. Στην περίπτωση της Παπαρούνας, ο άνδρας δεν υπάρχει, αλλά δεν με χαλάει καθόλου. Είναι πολύ αδρά χαρακτηρισμένος. Στα νιάτα μου είχα γράψει : και της μιλώ γιά το μυστήριο των δρόμων, ενώ αυτή τρώει φυστίκια. Η αίσθηση ότι δεν σε καταλαβαίνουν, γιά πολλούς και διαφόρους λόγους- ελπίζω κανένας να μη έχει σχέση με το αρχαίο δίζυγο είμαι φευγάτος και είσαι άσχετος. Από πίσω, βόσκουν, ή εισπράττουν τα διόδια, ο Μέτρ και η Μαργαρίτα, ο Πυγμαλίων, η Πεντάμορφη και το τέρας. Το περιβάλλον των γερόντων πάλι, λειτουργεί θετικά. Είναι φιλμάκι. Τρίλεπτο, με το ζόρι. Αν το λαστιχάρεις ως μικρομηκάδικο εύρημα, χάνει την ουσία του.
Μερικά στίγματα: ο καφετζής πρέπει να φέρνει μόνος του τους καφέδες, επειδή αυτός που τους ζητά, δεν υπάρχει.Οι περιγραφές είναι πολύ καλύτερες από το ύφος που έχει διαλεχτεί γιά να τις ιστορήσει. Μερικά αχώνευτα και στερεοτυπικά, θέλουν να τα ξανακοιτάξετε. Αυτοί οι ξαλαφρωμένοι άνδρες και οι ταπεινωμένα πληρωμένες γυναίκες...Αλλά πέρα από λεπτομέρειες, μ΄αρέσει.Τα κατάφερε να με βάλει στην ατμόσφαιρα.
Παρατήρηση, ελπίζω χρήσιμη. Κατασκευάσατε το σκηνικό με υπερβολικά πολλές πληροφορίες.Και σε περίπτωση που δεν το πιάσει κάποιος, ρίχνετε και έναν πίνακα Τσαρούχη, γιά να ολοκληρωθεί η σκηνογραφική υπόδειξη. Γι΄αυτό και δεν το λέω θεατρικό- ο συγγραφέας αφήνει πολλά στον θεατρικό σκηνοθέτη. Ενώ εδώ, ο σκηνοθέτης- αναγνώστης είναι έμμισθος υπάλληλος της παραγωγής σας.Δεν σταματήσατε κάν στο σενάριο- κάνατε και διεύθυνση παραγωγής.
Η συμβουλή μου, άν δεν είναι άκαιρη: ανοιχτείτε. Εχετε την δυνατότητα να συμπιέσετε, αρχίστε τώρα την ανάπτυξη. Ακόμη κι άν δεν υπηρχε διάλογος στο κείμενο, μιά κοπέλα που πίνει δυό τούρκικους καφέδες σε έναν καφενέ μουρμουρίζοντας, φτάνει και περισσεύει. Κρατώντας, λέω τώρα, μιά φωτογραφία του αζάπη που προδίδει την διαφορετική ματιά του στον κόσμο.
Πειραματιστείτε με μεγάλα κείμενα, σπέρνοντας παρόμοιες ή άλλες εικόνες, χωρίς μεγάλη ανάλυση. Το κεκτημένο της σφιχτής πρότασης, είναι ευκολο να το κατακτήσετε. Βέβαια, σας δέρνει ένα είδος συναισθηματικής ίωσης, που μπορεί να κάνει τον κύκλο της και να περάσει, χωρίς να μετατραπεί σε συναισθηματική πανούκλα.
Α, και οι δύο πρώτες προτάσεις, είναι επικίνδυνα αποπροσανατολιστικές. Επειδή τις «αντιγράφετε» από την προεικόνα του χώρου, όπως τον ξέρετε.Να θυμάστε: άλλο η τηλεοπτική περιγραφή, άλλο η ραδιοφωνική. Ξεχάστε τις αμφότερες.
Δεν είναι κείμενο που θα διάβαζα ευχαρίατως, αλλά σιγά τ΄αβγά.Μου δημιουργεί πολλές ελπίδες γιά σας, ακόμη κι άν θα κάνετε πολλά στροφιλίκια γιά να βρείτε τον βηματισμό σας. Ορμήστε στον χώρο.Με τον συνδυασμό αυτογνωσίας και τεχνικής που χρειάζεται γιά να μη σαλτάρετε.

Α, και σημασία στους τίτλους, έτσι; είστε τύπος που άν ξεκινήσετε με τον τίτλο ,θα γράφετε καλύτερα..


Η άποψη του Μίχου
Το κείμενο προσπαθεί να εκμαιεύσει με ωραιολογία αυτό που θέλει να υποβάλλει. Έτσι γίνεται ένα είδος ηθογραφίας. Το γεγονός της συνάντησης ενός άντρα και μιάς γυναίκας είναι συμπαντικό. Δεν θελω αναφορά στον Τσαρούχη. Θέλω μιά περιγραφή ψυχρή που να πω: όπως στον Τσαρούχη. Θα συμβούλευα να δοκιμάσει το ίδιο κείμενο αλλά επικεντρώνοντας ψυχρά στις περιγραφές των εικόνων επιλέγοντας τη γωνία του φακού κάθε φορά. Το κλίμα θα βγει μόνο του και θα σκάσει στο κεφάλι μας. Για να μιλήσω κινηματογραφικά: Η σκηνή όπου ο Ρομπερτ Ντε Νίρο ως Τζέικ Λα Μότα , στο Οργισμένο Είδωλο συναντιέται με τον αδελφό του. Τι λένε, σχεδόν τίποτα. Τι εισπράτουμε, όλα τα συναισθήματα που προσθέτουμε εμείς. Το κείμενο πρέπει να είναι ψυχρό σαν γραμμένο με χειρουργική επέμβαση για να απελευθερώσει το δυναμικό του. Κατά την άποψή μου, ένα μεγάλο μέρος της αποτυχίας των πεζογράφων μας, κι εγώ το χρεώνω στον επαρχιωτισμό, είναι τέτοιες σκηνές. Ενώ συλλαμβάνουν ένα κλίμα, το διεκπεραιώνουν γλυκερά. Δοκίμασε αυτό που σου λέω και μην το φοβάσαι. Δείξτο πάλι και θα έχεις την έκπληξη να επιδρά πιο δυνατά στους αναγνώστες. Το έγραψα κάπου κι εδώ. Είναι από τα παράδοξα της λογοτεχνίας. Όσο πιο χειρουργικά επεξεργάζεσαι μιά συναισθηματική κατάσταση τόσο πιο δυνατά την εισπράττει ο αναγνώστης. Πόσοι μπεστσελλεράδες θα μας απάλλασαν από τόση γραπτή βλακεία αν ήξεραν και μόνο αυτό. Το κοσμητικό από τα γυμνασιακά μου χρόνια κυνηγούσε τα κορίτσια. Είναι ένα είδος ήθους γραφής. Είπαμε όμως, όλα με καιρό και με κόπο στο νόημα της τέχνης.
Πάντως επειδή μεγάλωσα σ' αυτό το σκηνικό, μου θύμισε τόπους αγαπημένους, ειδικά με βροχή...

5 σχόλια:

Παπαρούνα είπε...

Καταρχάς, ευχαριστώ πολύ για τα λόγια σας. Μου άρεσε η κριτική, την βρήκα σωστή. Τα σημεία που δημιουργούν κενά, τα είχα εντοπίσει κι εγώ, όταν ανέβασε το κείμενο η ρεντον και το ξαναδιάβασα μετά από ένα μήνα αφότου το γραψα. Και μου φάνηκε μελό κι αφελές. Αλλά θα μου πείτε τί σας νοιάζει εσας αυτό, οπότε πάω παρακάτω..:Ρ

1)Κύριε Πετεφρή: Τί εννοείται με τη φράση:"... και οι δύο πρώτες προτάσεις, είναι επικίνδυνα αποπροσανατολιστικές. Επειδή τις «αντιγράφετε» από την προεικόνα του χώρου, όπως τον ξέρετε.Να θυμάστε: άλλο η τηλεοπτική περιγραφή, άλλο η ραδιοφωνική."; Εννοείται ότι μπλέκω την προφορική με την γραπτή περιγραφή;
Όσο για την συναισθηματική ίωση έχετε δίκιο, χρόνια φαν της Τσανακλίδου, άντε να αναρρώσεις..:ρρ

2)Κύριε Μίχε, μπορείτε να μου προτείνετε κάποια βιβλία που η περιγραφή των εικόνων να γίνεται με τέτοια χειρουργική, ψυχρή, ακρίβεια; Ο Χ. Βακαλόπουλος ανήκει μέσα σε αυτούς που το έχουν καταφέρει αυτό ή να στραφώ αλλου; Αμα έχετε κάτι άλλο κατά νου, θα ήθελα να μου το προτείνετε. Με ενδιαφέρει πιοτερο η τεχνική και το ύφος, παρά η ιστορία.

Ευχαριστω και πάλι..:)

ΠΕΤΕΦΡΗΣ είπε...

Η πρώτη πρόταση μιλάει γιά μπλέ καφενεία, η δεύτερη γιά γαλαξία στον οποίον "μπαίνεις μέσα" και η τρίτη μιλάει γιά τον γαλαξία ΕΝΟΣ καφενείου. Αλλάξτε "τα καφενεία" σε "το καφενείο" και όλα στρώνουν.

ΠΕΤΕΦΡΗΣ είπε...

Γαλαξίες, καφενεία, μπλέ, που καταλήγουν σε ΕΝΑ καφενείο, επειεικώς είναι χωρίς μπούσουλα.

Γιώργος Μίχος είπε...

Ξέρεις το Χρήστο, ωραία. Τον αγαπάς και σε δυό σελίδες θα σταματήσεις να τον ανατέμνεις. Πιάσε ένα βιβλίο στην τύχη. Ένα μπεστ σέλλερ δράσης γραμμένο από ξένον. Ή καλύτερα ένα αστυνομικό του Ραίημον Τσάντλερ και δες πως στήνουν τις σκηνές, ψυχρά. Είμαι σίγουρος πως σε λίγο θα χοροπηδάς γιατί κατάλαβες τι θέλω να πω. Μετά δες άλλους πως χειρίζονται τη δράση.Π.χ. το Τάλγκο του Αλεξάκη που έχει και συνάντηση μέσα. Ψάξτο, είναι περιπέτεια...Και "απαγορεύεται" να γράφεις μου φάνηκε μελό και αφελές, να το σκέφτεσαι ναι.Διότι εδώ δεν κρίνονται οι προθέσεις σου, είναι σαφώς καλές.Και μην αφήνεις απροστάτευτη την ορμή που σε έκανε να το γράψεις. Εδώ δεν κόβουμε φτερά.Και η εκτίμησή μας για το θάρρος των πειραματιζομένων, το είπαμε εξαρχής, είναι δεδομένη.

Παπαρούνα είπε...

1)ευχαριστώ
2)ευχαριστώ
:)